. Co jest celem rotacji varimax? 2. Co jest przyporządkowane każdej wartości zmiennej w histogramie skumulowanym? 3. Co należy obliczyć, aby określić siłę wpływu manipulacji eksperymentalnej w analizie wariancji? 4. Co oznacza pojęcie estymator efektywny? 5. Co oznacza wartość współczynnika tolerancji w analizie regresji bliska 1? 6. Co to jest macierz rotowanych składowych? 7. Czego odpowiednikiem jest test Friedmana? 8. Do czego służy metoda najmniejszych kwadratów? 9. Do czego służy miara K-M-O? 10. Jak nazywają się zmienne losowe które mogą przyjmować wartości z nieskończonego zbioru? 11. Jaka jest relacja pomiędzy wariancją całkowitą przed i po redukcji wymiarów w analizie czynnikowej? 12. Jaki się oblicza stopnie swobody dla wariancji wewnątrzgrupowej w jednoczynnikowej analizie wariancji? (n – liczba pomiarów, k – liczba grup)? 13. Jaki test służy do sprawdzania hipotez o istotności kontrastów? 14. Jakich nazw używa się na określenie błędu polegający na odrzuceniu hipotezy zerowej wtedy, gdy jest ona w rzeczywistości prawdziwa? 15. Jakie jest podstawowe kryterium odrzucania hipotezy zerowej ustalone przez Ronalda Fishera? 16. Jakie są parametry rozkładu F? 17. Jakiego testu należy użyć by stwierdzić, czy liczebności odpowiedzi z różnych kategorii są od siebie niezależne 18. Od czego zależy wielkość sumy kwadratów? 19. Przy pomocy jakiej analizy zweryfikujesz następujące pytanie badawcze: Badacz chciał sprawdzić czy różne alkohole wpływają na poziom agresji badanych. Badani zostali podzieleni na grupy w których serwowano: wino, piwo lub wódkę, a następnie przy pomocy kwestionariusza mierzono poziom agresywności. 20. W jakim punkcie linia regresji przetnie oś OY w sytuacji gdy liczba osób badanych to 45, SD= 15, M = 90, stała równania regresji to 13, a współczynnik regresji jest równy 0,5 1. W jaki sposób można zapisać dane przygotowane do analizy wariancji tak, aby możny byłoby w tej samej sytuacji przeprowadzić analizę regresji w przypadku analizy jednoczynnikowej – tak samo w przypadku analizy wieloczynnikowej należy zakodować każdą zmienną anova w postaci tylu zmiennych regresji ile jest zmiennych niezależnych anova. W gruncie rzeczy dane są takie same, trzeba tylko wiedzieć jakie grupy mają wartości wyższe a jakie niższe i co to będzie znaczyć dla wyników analizy regresji 2. Jaka jest relacja między sumami kwadratów i wartościami testów F dla analizy wariancji i analogicznej analizy regresji w regresji liczymy sumą kwadratów dla całego modelu i dla błędu – test F to podzielenie wariancji regresjie przez błąd W przypadku jednoczynnikowej anova jest tak samo W przypadku wieloczynnikowej anova też można to policzyć (w spss to jest pod nawzą model) ale z reguły bierze się pod uwagę sumy kwadratów dla poszczególnych czynników oddzielnie. 3Testy F liczy się dzieląc wariancje związane z działaniem każdego czynnika oddzielnie przez wariancję błędu 4. Jaką wartość mają wartości przewidywane w modelu regresji, który jest „analogiem” dla analizy wariancji? Są to średnie w grupach 5. Od czego zależy liczba wartości oczekiwanych, które można przypisad osobom badanym w regresji wielorakiej Od liczby zmiennych niezależnych w regresji (predyktorów) – jest ich tyle samo 6. Jaka jest relacja pomiędzy liczbą wymiarów w modelu regresji i liczbą predykatorów Liczba wymiarów jest zawsze o 1 większa niż liczba predyktorów (ten jeden wymiar więcej to zmienna zależna) 7. Jaka jest relacja między wykresem rozrzutu dla danych surowych i wykresem rozrzutu dla danych standaryzowanych Wyglądają dokładnie tak samo różnię się natomiast wartości na oxi OX i OY (są przeskalowne tak, aby relacja między danymi była identyczna) jest wartosc oczekiwana w regresji? – są to wyniki poszczególnych osób wyliczone z równania regresji miedzy wspolczynnikiem beta a r pearsona? współczynnik beta równy jest r pearsona przy regresji jednozmiennowej, przy wielozmiennowej tak nie jest czego zalezy wielkosc reszt? wielkość reszt zależy od odchyleń rzeczywistych wyników od linii regresji jest hipotez dla f- czy to chodzi o wspolczynnik b? Nie chodzi w współczynnik beta. Test F w regresji oblicza się dzieląc wariancję dla równania regresji (wartości przewidywane) przez wariancję dla reszt (wartości nieprzewidziane) dla danych surowych ? Równanie dla danych surowych oznacza sposób przewidywania rzeczywistych wartości zmiennej Y na podstawie zmiennych X

Czym jest agresja – informacje ogólneNa myśl o słowie agresja, pojawiają się nam z pewnością takie skojarzenia jak krzyk czy bójka. Jak jednak to zagadnienie określają naukowcy? Wg Rudolfa Mandla agresja jest aspołecznym sposobem zachowania się wynikającym z wrogich tendencji i chęci szkodzenia innym lub niszczenia. Inni, jak U. Bronfenbrenner czy H. N. Ricciuti, traktują ją jako pewne działanie, myśl lub impuls, którego celem jest wyrządzenie krzywdy fizycznej lub psychicznej, realnej lub symbolicznej, określonej osobie bądź jej reprezentantowi. Ogólnie możemy powiedzieć, że jest ona zachowaniem zarówno skierowanym przeciwko osobom, przedmiotom, jak i przeciwko sobie. W tym ostatnim przypadku mamy do czynienia z jesteśmy agresywni?Istnieje wiele teorii na ten temat, dlaczego jesteśmy agresywni. Jedna z nich to teoria instynktu, która jest utrzymana w nurcie biologicznym a jej autorami są Zygmunt Freud i Konrad Lorenz. Według nich genezą jest instynkt walki, jest on wrodzony, potrzebny do utrzymania gatunku, rozładowania energii. J. Dollard i H. N. Miller z kolei stworzyli teorię frustracji. Ta ostatnia według nich to stan, gdy na drodze do realizacji celu człowiek napotyka przeszkody. Autorzy zaznaczają jednak, że nie każda frustracja prowadzi do agresji (mogą równie dobrze wystąpić takie zaburzenia psychiczne jak: wycofanie, nadmierne jedzenie, uzależnienia czy zaburzenia psychosomatyczne). Kolejną teorią jest stworzona przez A. Bandurę i R. H. Waltersa teoria uczenia się. Według nich agresywne postępowanie jest wyuczone. Gdy otrzymujemy za nienagrodę – narasta. Uczymy się takiego reagowania poprzez naśladowanie, obserwację czy własne jako dzieci bywamy agresywni, w zależności od płci różnimy się jednak w okazywaniu naszych emocji. Choć w wieku 2 lat zarówno u dziewcząt jak i u chłopców występują takie objawy jak płacz, krzyk czy bicie, to już w wieku 3 lat pojawia się pewne zróżnicowanie form agresji. Dziewczynki bowiem częściej krzyczą, hałasują, pojawia się agresja werbalna. Chłopcy z kolei częściej biją, pojawia się agresja fizyczna. Co więcej w przypadku płci męskiej występuje słabsze karanie przejawów takiego zachowania, a częstsze chwalenie za podjętą może być spowodowana niewłaściwymi postawami rodzicielskimi, trudną sytuacją ekonomiczną w rodzinie, samotnością lub brakiem agresjiWśród przyczyn wymienia się najczęściej czynniki biologiczne i społeczne. Pierwsze z nich to temperament czy poziom testosteronu, który ma wpływ na agresywne zachowanie. Drugie z kolei to na przykład sytuacje, w których zostaniemy przez kogoś sprowokowani, jesteśmy pobudzeni emocjonalnie czy obserwujemy przemoc w środkach masowego przekazu. Agresja tzw. patologiczna może mieć również podłoże w procesach chorobowych zachodzących ośrodkowym układzie nerwowy (u dzieci z nadpobudliwością, padaczką, upośledzonych umysłowo czy u dorosłych np. z osobowością nieprawidłową).Jeżeli chodzi o autoagresję, jej dokładnych przyczyn nie poznano. Przypuszcza się, że najczęstszą przyczyną mogą być kwestie emocjonalne, nieprzyjemne dla pacjenta, który swoim zachowaniem chce odwrócić od nich swoją uwagę. Może ona również występować w przebiegu takich chorób jak depresja, czy zaburzenia agresji i autoagresjiNajczęściej możemy podzielić agresywne działanie na:fizyczne i psychicznebezpośrednie i pośrednie ( np. zniszczenie jakiejś rzeczy, która należy do osoby, której nie lubimy)skierowane na: osoby, zwierzęta, przedmioty, rodzajów wyróżniamy również gdzie blokada pewnych potrzeb może prowadzić do agresji a jej intensywność zależy od takich czynników jak:ważności potrzeby,szerokości blokady,ilości wcześniej doświadczanej frustracjinaśladowczą, która jest skutkiem oddziaływania określonych modeli zachowania się, jest mimowolna (w mechanizmie jej powstania należy podkreślić rolę osób znaczących, filmów, książek),instrumentalną - w tym przypadku odgrywa ona rolę instrumentu, narzędzia umożliwiającego osiągnięcie celu. Zwycięstwo jest wzmocnieniem, porażka z kolei może wygaszać agresję. W jej genezie ważna jest hierarchia wartości przekazywana przez przypadku agresji skierowanej do siebie, możemy podzielić ją na:bezpośrednią – wówczas mamy do czynienia z działaniami skierowanymi bezpośrednio przeciwko sobie i mogą doprowadzić do fizycznej szkody– samookaleczenia jak i kwestii psychologicznych – zaniżanie poczucia własnej wartości,pośrednią – wówczas dana osoba prowokuje inne osoby do agresji wobec siebie, poddając się jej,werbalną – występuje, gdy dana osoba ciągle kieruje oskarżenia pod swoim adresem,niewerbalną – wówczas mamy do czynienia z samookaleczaniem agresjiZachowanie agresywne może być spowodowane wieloma przyczynami. Możemy mieć do czynienia z krzykiem, obwinianiem innych, niszczeniem przedmiotów należących do innych osób czy wyrządzeniem krzywdy fizycznej innej osobie. U dzieci często występują takie objawy jak gryzienie, kopanie, plucie czy również krzyk jako forma protestu np. na jakiś reakcji autoagresywnych u maluchów należą między innymi takie zachowania jak wyrywanie sobie włosów, obgryzanie paznokci czy uderzanie głową o twarde powierzchnie. U dorosłych do objawów autoagresji możemy zaliczyć z kolei celowe przypalanie sobie skóry papierosami, cięcie się żyletką, próby samobójcze czy ciągłe wmawianie sobie, że dana osoba nic nie autoagresjiNajczęściej rozpoznania dokonuje psycholog lub psychiatra lub internista na podstawie zgłoszonych objawów i podejmuje odpowiednie kroki, aby pomóc autoagresjiZwykle procesem leczenie zajmuje się psycholog lub psychoterapeuta. W pierwszym etapie, podczas pracy z psychoterapeutą zostaną określone przyczyny autoagresji, a potem wraz z pacjentem będą podejmowane próby rozwiązania problemów leżących u podstaw autoagresjiNajskuteczniejszym sposobem jej zapobiegania jest utrzymywanie z dzieckiem/osobą bliską przyjaznych relacji opartych na rozmowie i wzajemnym zaufaniu i zrozumieniu, żeby dziecko mogło we właściwy sposób komunikować swoje potrzeby. Te czynniki pomogą zapobiec wystąpieniu kolejnych przejawów autoagresywnych reakcji, ponieważ dana osoba nie będzie czuła się osamotniona i zostawiona sama sobie z nurtującymi ją problemami. Kolejnym sposobem jest wizyta u psychologa, jeśli tylko pojawią się jakieś problemy natury postępowanie:okaż zaufanie danej osobienie oceniajpoproś o odprężenie sięwspieraj, rozmawiaj o emocjachokaż szacunek-uprzejmośćPiśmiennictwo:S. Grochmala, „Rehabilitacja w chorobach układu nerwowego”, Wyd. PZWL, Warszawa 1986 s. 93A Hopkins, R. Appleton, „ Medycyna i fakty Padaczka”, i S-ka,Warszawa 1999, s. 147A. Hulek, „Pedagogika rewalidacyjna”, Wyd. PWN, Warszawa 1988, s.. Michałowicz, „Padaczka i inne stany napadowe u dzieci”, Wyd. PZWL,Warszawa 2001, s. 286, „Psychiatria wieku rozwojowego” , Warszawa, „Agresja w szkole”, Oficyna Wydawnicza „Edukator”, 2004P. E. M. Smith, Wallace „Padaczka”, Ośrodek wydawniczy „Augusta”,Bielsko- Biała 2003, się więcej:

liwość na agresywność poprzez wszechobecność przemocy w mediach, wpływ na rozwój agresji w tej fazie ma także płeć6. Wyróżnione fazy wskazują na stały rozwój zachowań agresywnych, które, zwłaszcza w późniejszym okresie, dotyczą niewielkiej grupy dzie-ci. Około szóstego roku poziom agresji się stabilizuje. Odstępujące od

Komentarze sameQuizy: 65 Agresywna bestiaJesteś bardzo agresywny! Często stosujesz przemoc wobec innych. Głośno krzyczysz, bierzesz udział w każdej sprzeczce i wszyscy się Ciebie boją! Popracuj trochę nad swoim zachowaniem, bo możesz kiedyś wpaść w kłopoty i zrobić komuś coś naprawdę się Odpowiedz Agresywna bestia, prawda ale nie mam nad tym kontroli i raczej tego nie zmienie Odpowiedz Agresywna bestia Jesteś bardzo agresywny! Często stosujesz przemoc wobec innych. Głośno krzyczysz, bierzesz udział w każdej sprzeczce i wszyscy się Ciebie boją! Popracuj trochę nad swoim zachowaniem, bo możesz kiedyś wpaść w kłopoty i zrobić komuś coś naprawdę złego. (ⓛ ω ⓛ) Odpowiedz Slrowokowany – agresywny Odpowiedz Jeśli ktoś Cię sprowokuje, to bywasz wtedy agresywny. Potrafisz panować nad swoimi nerwami, ale tylko do momentu, gdy ktoś dotrze do punktu „zero”. Wtedy nic Cię nie powstrzyma. Trudno jest to jednak osiągnąć. Na co dzień nie jesteś agresywną osobą, choć czasem masz ochotę coś rozwalić. Jesteś w normie!Bywa. Odpowiedz @GoldM już na pewno mniej Odpowiedz1 Agresywna bestia Odpowiedz Sprowoowany – agresywny XD Odpowiedz @GoldM well shit, didnt see that Odpowiedz Jestem agresywną bestią XD Odpowiedz esteś bardzo agresywny! Często stosujesz przemoc wobec innych. Głośno krzyczysz, bierzesz udział w każdej sprzeczce i wszyscy się Ciebie boją! Popracuj trochę nad swoim zachowaniem, bo możesz kiedyś wpaść w kłopoty i zrobić komuś coś naprawdę złego. O kura ide sie leczyc nara Odpowiedz

Błędy rodziców Czasami przyczyną agresji u dziecka są błędy w wychowaniu – zakazy i uniemożliwienie dziecku podejmowania samodzielnych decyzji lub wręcz przeciwnie — pozwalanie na zbyt wiele.

Wysokie temperatury mają negatywny wpływ na nasze zdrowie psychiczne. Mogą zaburzać naszą zdolność myślenia, rozumowania. Mogą też wyzwalać agresję. Dlaczego? Upały mają ogromny wpływ na stan naszego zdrowia nie tylko fizycznego, ale i psychicznego. Wpływają na zdolność myślenia i rozumowania. Potwierdzają to badania przeprowadzone w Bostonie (USA). Okazało się, że osoby przebywające w pokojach bez klimatyzacji podczas fali upałów wypadły o 13 proc. gorzej w testach poznawczych i miały wolniejszy czas reakcji niż ich rówieśnicy. Obszary ich mózgu, odpowiedzialne za kadrowanie i rozwiązywanie złożonych zadań poznawczych, były osłabione przez stres zwiększają też poziom frustracji, a to z kolei może prowadzić do agresji. Wysoka temperatura wpływa na serotoninę (substancja chemiczna mózgu), która między innymi kontroluje poziom agresji. Istnieją mocne dowody łączące ekstremalne upały ze wzrostem przestępczości z użyciem przemocy. Okazuje się, że wzrost temperatury otoczenia o jeden lub dwa stopnie Celsjusza może doprowadzić do 3-5-procentowego wzrostu liczby ataków. Upały pogarszają też stan zdrowia pacjentów z zaburzenia psychicznymi, depresją czy stanami lękowymi. Z obserwacji badaczy wynika, że wzrost średniej miesięcznej temperatury o 1°C wiąże się ze wzrostem liczby zgonów związanych ze zdrowiem psychicznym (o 2,2%). Spore znaczenie ma też wilgotność powietrza. Okazuje się, że może się ona przekładać na wzrost liczby samobójstw, a także na wzrost epizodów maniakalnych u osób z chorobą afektywną to nie jedyny problem. Okazuje się również, że skuteczność niektórych leków stosowanych w leczeniu problemów psychicznych może być obniżona przez działanie ciepła. Co więcej, niektóre leki mogą przyczyniać się do pogorszenia stanu zdrowia w upały, np. niektóre leki ( te przeciwpsychotyczne) mogą tłumić pragnienie, przyczyniając się do to oznacza? W czasie upałów powinniśmy zachować szczególną ostrożność. Dbać o odpowiednie nawodnienie, chłodzić organizm przebywając w pomieszczeniach z klimatyzacją. A gdy pojawią się niepokojące objawy, warto poprosić o pomoc lekarza. Źródło: The Conversation/

Poziom agresji u młodzieży po próbach samobójczych The level of aggression of young people after suicide attempts 1 Samodzielna Pracownia Zdrowia Psychicznego Uniwersytetu Medycznego wLublinie. Kierownik: dr hab. n. med. Marta Makara-Studzińska 2 Mazowieckie Centrum Neuropsychiatrii iRehabilitacji Dzieci iMłodzieży wZagórzu PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacjiPojęcie i rodzaje agresji * - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów. Jako wieloletnia nauczycielka mam do czynienia z osobami , które z różnych powodów przejawiają zachowanie agresywne. Dotyczy to zarówno uczniów, rodziców a także nauczycieli. Publikując ten temat mam nadzieją przybliżyć problem osobom zainteresowanym tą tematyką. W potocznym języku jak i w literaturze specjalistycznej stosuje się różne określenia do opisu pewnej kategorii problemowych zachowań uczniów w szkole; określa się je jako agresja, przemoc, tyranizowanie i osaczenie. Termin agresja w psychologii oznacza działanie skierowane przeciwko osobom lub przedmiotom, wywołującym u jednostki niezadowolenie lub gniew. Celem jest wyrządzenie szkody przedmiotowi agresji, określonym osobom lub grupom społecznym. Potocznie znaczenie terminu agresja oznacza wrogie zachowania, mające na celu wyrządzenie komuś szkody, spowodowanie strat czy bólu. Ogólnie mówi się więc o agresji jako o działaniu zmierzającym do wyrządzenia krzywdy drugiej osobie. Podjęte działanie określa się w tym przypadku mianem "agresji", natomiast sam zamiar – "agresywnością". Zachowanie agresywne może być jawne o fizycznym lub werbalnym charakterze, może też wystąpić jako Agresywność i agresja (z łac. aggressio – napaść, natarcie) według N. Sillamy’ego jest to "... skłonność do atakowania, w znaczeniu węższym termin ten odnosi się do czyjegoś wojowniczego charakteru, a w sensie bardziej ogólnym agresywność wskazuje na dynamizm mocnej osobowości, jednostki nie uchylającej się, ani od przezwyciężenia trudności, ani od walki Jeszcze w szerszym znaczeniu "agresywność" jest podstawową skłonnością, dzięki której istota żywa może zaspokoić swe potrzeby witalne, a w tym głównie żywieniowe i seksualne traktuje agresję jako "ukierunkowane działanie zmierzające do spowodowania urazu psychicznego lub szkody fizycznej (...). Za zachowanie agresywne można uznać tylko takie, które wywołane jest zamiarem zadania szkody, krzywdy, bólu, cierpienia). Z. Skorny twierdzi, że agresja jest aspołecznym zachowaniem się wynikającym z wrogich tendencji i chęci szkodzenia innym lub niszczenia a I. Pospiszyl wskazuje, że "agresja to każde zamierzone działanie w formie otwartej lub symbolicznej – mające na celu wyrządzenie komuś lub czemuś szkody, straty czy bólu". W leksykonie pedagogicznym można znaleźć ujęcie agresji, po pierwsze jako zachowanie podejmowane z zamiarem spowodowania szkody, prowadzące potencjalnie lub faktycznie do negatywnych dla innych konsekwencji, po drugie jako wewnętrzny stan emocjonalno-motywacyjny jednostki cechujący się irytacją, złością, gniewem, chęcią szkodzenia i niszczenia, czy w końcu jako skłonność do częstego używania przemocy w relacjach z innymi, jako sposób rozwiązywania konfliktów bądź realizacji celów życiowych. K. Doroszewicz twierdzi, że w koncepcjach psychologicznych termin agresja używany jest w następujących znaczeniach: agresja może oznaczać sytuacyjnie wywołany stan emocjonalno-motywacyjny człowieka, określany także jako gniew, złość, irytacja, oburzenie lub tzw. emocjonalną gotowość do agresji; agresja może być rozumiana jako mniej lub bardziej złożona reakcja, czyli postać zachowania interpersonalnego; agresja bywa traktowana jako indywidualna własność, cecha. W tym przypadku stosuje się także określenie "wrogość"; agresja to także sekwencja, ciąg interpersonalnych lub społecznych interakcji ocenianych na podstawie standardów społeczno-kulturowych. Agresję traktuje się jako przeciwieństwo zachowań prospołecznych, a więc można ją określić jako zachowanie prowadzące do negatywnych skutków – szkody, straty, krzywdy, bólu, cierpienia – dla osoby, wobec której jest skierowana. W związku z takim definiowaniem agresji powstaje pytanie, czy każde zachowanie, które powoduje niekorzystne konsekwencje dla drugiej osoby, jest zachowaniem agresywnym np.: dziecko wkłada przypadkiem palec w oko matki, sprawia ból, matka daje klapsa. Nie ulega wątpliwości, że inne były intencje matki i dziecka. Dziecko sprawiło ból nieumyślnie, matka zaś tak. A zatem istotnym elementem definicji zachowań agresywnych jest wskazanie na intencjonalność, czyli zamiar sprawienia cierpienia, bólu itp. Trzeba zaznaczyć, że intencje takie nie zawsze są uświadamiane i jasno werbalizowane, co może prowadzić do rozbieżności w ocenie zachowania między sprawcą i obserwatorem. Czynności agresywne mogą być efektem różnorodnych mechanizmów psychologicznych. A. Rożnowska zauważa, że w psychologii zainteresowanie agresją sięga początku naszego stulecia i związane jest z nazwiskiem Zygmunta Freuda i Alfreda Adlera. Badania naukowe nad tym zjawiskiem rozpoczęły się w latach trzydziestych i stanowią przedmiot zainteresowania nie tylko psychologii, ale również pedagogiki, socjologii, medycyny, etnologii i wielu innych. Ta sama autorka uważa, że agresja jest zjawiskiem, które towarzyszy człowiekowi od początku istnienia. W języku potocznym definiowana jest na wiele sposobów. Jako synonimów używa się określeń typu: napad, atak. Powołując się na E. Gruszecką twierdzi, że etykietę agresywnych nadajemy zachowaniom, których istotą jest szkodliwość, anormatywność, ale nie tylko. Jako agresywne identyfikuje przemoc, morderstwa, gwałt, bicie, kopanie, plucie, pewne formy i ton wypowiedzi (docinanie, ironiczne i kąśliwe uwagi), ale także np. wyraz twarzy, dźwięki muzyki, styl ubierania się, a nawet kolory. Potocznie synonimem agresji jest przemoc, która w szerszym znaczeniu obejmuje agresję fizyczną, werbalną i konieczność podporządkowania się uczuciom nacisku lub ograniczenia swobody. Przemoc jest przeciwieństwem możliwości wyboru, wolności i łagodności, tym samym może oznaczać tyle co przymus. Przemoc określana jest jako związane z naruszeniem norm moralnych użycie siły w stosunku do osoby lub grupy osób, najczęściej w celu wymuszenia określonych zachowań lub postaw. Jeszcze inne spojrzenie na definicję agresji przytacza J. Danilewska pisząc, że przez agresję rozumie "każde zamierzone działanie w formie otwartej lub symbolicznej mające na celu wyrządzenie komuś lub czemuś szkody, straty, bólu fizycznego lub cierpienia moralnego". Jest to agresja interpersonalna i odnosi się do zachowań międzyludzkich intencjonalnie organizowanych w celu wyrządzenia szkody jednostce lub grupie społecznej, jest umyślnym działaniem na szkodę jednostki, którego nie da się społecznie usprawiedliwić. Na ogół jednak w definicjach agresji akcentowane są dwa zasadnicze elementy: agresywne zachowanie niosące ze sobą negatywne skutki dla ofiary oraz intencjonalność, przy czym sprawcę opisuje się jako pragnącego zranić bądź uszkodzić fizycznie lub psychicznie ofiarę. Nie ma jasności co do definicji agresji, a niejednoznaczność wynika z wielu przyczyn, między innymi z braku zgodności co do jej źródeł. W powszechnie przyjętych obecnie definicjach uwzględnia się jednocześnie intencje i skutek zachowania, co jest sobie bliskie. W tych kategoriach agresję ujmuje się wówczas, gdy zachowanie jednostki będzie miało na celu wyrządzenie szkody, cierpienia, bólu, przykrości, utratę społecznie cenionych wartości innej osobie lub grupie osób Pewne jest jednak to, że agresja istnieje i staje się sposobem na życie, metodą załatwiania swoich spraw, rozwiązywania konfliktów i zaspakajania swoich potrzeb często bez liczenia się z drugim człowiekiem i bez poszanowania norm życia agresji Istnieją różne rodzaje agresji i duże bogactwo ich szczegółowych form. Wyróżnia się agresję fizyczną, słowną i przeniesioną. Istnieje także podział na agresję fizyczną, werbalną i samoagresję, czyli skierowaną na samego siebie. Tyszkowa natomiast wyróżniła agresję motoryczną i werbalną. Agresja motoryczna to wrogie fizyczne zachowanie skierowane na osobę lub przedmiot (bicie kolegów, niszczenie przedmiotów). Agresja werbalna to słowne obrażanie, przezywanie i kłótnie. Szerszego podziału agresji dokonała J. Grochulska. Wyróżniła agresję jako instynkt, agresję jako reakcję na frustrację, agresję jako popęd oraz agresję jako nawyk. Agresja jako instynkt. Powstała ona w drodze ewolucji i jest potrzebna do utrzymania gatunku. Człowiek rodzi się z gotowym instynktem, nazywanym instynktem walki, niezbędnym do życia, tak jak na przykład instynkt głodu. To właśnie instynkt walki jest jednym z ważniejszych, podstawowych instynktów. Wiąże się z nim uczucie gniewu, które stanowi impuls powodujący wystąpienie różnych zachowań agresywnych. Dowodem istnienia instynktu walki jest wyraźna przyjemność, jaką sprawia chłopcom w wieku 9-12 lat prowadzenie jako reakcja na frustrację. Frustracja powstaje wówczas, gdy w toku realizacji jakiegoś celu człowiek natrafia na przeszkodę udaremniającą tę realizację. Rezultatem frustracji będzie agresja. Zatem zawsze można być pewnym istnienia frustracji u człowieka, który ujawnia zachowania agresywne. Jednakże nie we wszystkich sytuacjach frustracyjnych pojawia się agresja. Przede wszystkim nie ma jej wtedy, kiedy występują tzw. reakcje zastępcze, dzięki którym dana osoba osiąga cel nie identyczny, lecz podobny do pierwotnie jako nabyty popęd. Istnieje kilka, nieznacznie różniących się od siebie koncepcji agresji, jako nabytego popędu. Jedna z nich podkreśla rolę gniewu, druga rolę konfliktowych oczekiwań dotyczących wzmocnienia zachowania agresywnego. Ponieważ zachowanie agresywne bywa często konsekwencją gniewu, mogłoby więc być następstwem wystąpienia bodźców sygnałowych, które aktualnie wywołują jako nawyk. Analizując agresję jako nawyk przyjmujemy, że są nim zachowania destruktywne czy wrogie. Agresywność może być trwałą cechą charakteryzującą całą osobowość człowieka. Wielu autorów wyróżnia dwa podstawowe rodzaje agresji: impulsywną i instrumentalną. Agresja impulsywna, zwana też afektywną lub reaktywną, stanowi odpowiedź organizmu na negatywny bodziec, jej celem jest redukcja napięcia. "Do tej kategorii należy agresja pojawiająca się wskutek frustracji, a więc np. zaistnienia przeszkody na drodze do realizacji jakiejś potrzeby. Powodem agresji impulsywnej może być krytykowanie, obrażanie, poniżanie, ale także działanie pewnych bodźców fizycznego otoczenia człowieka np. silne nieregularne błyski światła, szum, hałas, nieprzyjemne dźwięki, wysoka lub niska temperatura, przykre zapachy, zbytnie zagęszczenie ludzi w jednym miejscu". W początkowym stadium agresja impulsywna służy do rozładowania napięcia emocjonalnego, przyniesienia ulgi, jednak z czasem jednostka przekonuje się, że akty gniewu mogą przynosić również korzyści, przyczyniać się do osiągania celu np.: odzyskania zabranej zabawki, wymuszenia zainteresowania. W ten sposób zachowanie agresywne zostało nagrodzone i dlatego bardzo szybko utrwala się i zaczyna powtarzać. Agresja instrumentalna zwana inaczej "w służbie potrzeb", jest przejawem defektu w procesie socjalizacji jednostki. "Jej celem jest spowodowanie cierpienia ofiary, ale cierpienie to służy jako narzędzie realizacji jakiejś potrzeby. Taką potrzebą może być np. chęć zdobycia aprobaty kolegów, a sposobem jej osiągnięcia bicie, kopanie, atakowanie przypadkowej ofiary." Agresja ta powstaje nie na bazie emocji negatywnych, ale w efekcie kalkulacji zysków i strat, zazwyczaj jest powierzchowna i pozbawiona znamion racjonalnego myślenia. Innym podziałem zachowań agresywnych spotykanym w literaturze jest klasyfikacja ze względu na pełnione funkcje i wyróżnia się wśród nich agresję zadaniową, spontaniczną i naśladowczą. Agresja zadaniowa powstaje za sprawą podjętej funkcji lub konieczności wypełnienia postawionego zadania, często wynika z przymusu, nakazu. Istnieją formy agresji zadaniowej o charakterze prospołecznym, służącym socjalizacji, społecznemu dobru, na przykład stosowanie właściwych kar przez rodziców czy wychowawców. Łatwo jednak przekroczyć granice prospołecznych form agresji i sprowadzić je do roli parawanu służącego do realizacji innych celów czy rozładowania emocjonalnego . Agresja spontaniczna, zwana inaczej agresją dla przyjemności, "nie jest reakcją na zdarzenie wywołujące gniew, nie jest także wyuczonym narzędziem realizacji podjętych (narzuconych) zadań, pojawia się spontanicznie, bez prowokacji. Jej jedynym celem jest wykonanie aktu agresywnego zachowania, a więc zadanie bólu, spowodowanie cierpienia, uszkodzenie czegoś lub kogoś. Jest zachowaniem wyuczonym, podejmowanym dla przyjemności.". Agresję tę uważa się za wynik zaburzeń w czynnościach adaptacyjnych jednostki. Agresja naśladowcza, jest wynikiem oglądania agresywnych modeli wzorów zachowań. U podstaw agresji naśladowczej leżą motywy zarówno emocjonalne, jak i instrumentalne, stanowi więc wariant opisanych wcześniej rodzajów agresji. W wyniku psychologicznych badań nad genezą agresywnego zachowania dzieci wyróżniono następującą ich klasyfikację: agresja frustracyjna – jest skutkiem blokady określonych potrzeb. Agresywność przejawiana przez dziecko bywa konsekwencją blokady: potrzeby afiliacji (spowodowanej oziębłością rodziców, nadmierną surowością), potrzeby uznania społecznego (spowodowanej zbyt częstym upominaniem, wytykaniem wad i braków), potrzeby samodzielności (wywołanej licznymi zakazami i nakazami); agresja naśladowcza – powstaje w wyniku mimowolnego naśladownictwa modeli agresywnych zachowań się bez najmniejszych podstaw, a jedynie w wyniku powielania obserwowanych wcześniej zachowań; agresja instrumentalna – motywem jej są określone cele działania. Agresja pełni rolę instrumentu umożliwiającego osiągnięcie celu; agresja patologiczna – jej przyczyn należy szukać w procesach chorobowych zachodzących w układzie nerwowym. Innym podziałem, spotykanym w klasyfikowaniu agresji, jest podział ze względu na obiekt. Wyróżnia się agresję zewnętrzną i wewnętrzną: agresja zewnętrzna – skierowana jest przeciw przedmiotom lub osobom z zewnątrz, może przyjąć formę ataku, pobicia, niszczenia, znieważenia, poniżenia czyjejś godności osobistej; agresja wewnętrzna – skierowana na własną osobę (tzw. autoagresja), przejawia się w formie uszkodzeń lub prób samobójczych. Agresję ze względu na sposób manifestowania się możemy podzielić na: agresję fizyczną, polegającą na ataku i przyjmującą formę uderzenia, popychania, kopania, bicia, uszkodzenia ciała, niszczenia, demolowania itp.; agresję słowną, przejawiającą się w postaci przykrych i szkodliwych (dla osoby atakowanej) bodźców słownych, np. wyśmiewanie, przezywanie, grożenie, zastraszanie itp.; agresję symboliczną, skierowaną na przedmioty symbolizujące osobę, której chciałoby się wyrządzić krzywdę, np. zniszczenie czyjejś fotografii; agresję wyobrażeniową (ukrytą), występującą w postaci marzeń o zemście, pobiciu, chęci wyrządzenia szkody nielubianej osobie. W praktyce rzadko się zdarza, aby jakakolwiek agresja występowała w czystej postaci, dlatego trudno czasami je odróżnić. Często jeden jej rodzaj przechodzi w drugi lub występują łącznie i choć istnieją różne źródła i formy, to niestety skutki są takie same. Wielu psychologów i pedagogów bada i opisuje rodzaje agresji. Wśród nich jest również K. Doroszewicz. Wyróżniła trzy rodzaje agresji wcześniej już opisywanych przeze mnie w nieco innych aspektach. Wyszczególniła agresję reaktywno-emocjonalną, instrumentalną i spontaniczną. O agresji reaktywno-emocjanalnej mówimy wówczas, gdy wzbudzone sytuacyjnie takie emocje jak lęk, gniew, irytacja wytwarzają gotowość do zachowań agresywnych. Agresja instrumentalna to zachowanie agresywne stanowiące sposób realizacji innych celów. Autorka twierdzi, że ten rodzaj agresji oceniany jest różnie, w zależności od tego, jakie cele i wartości są realizowane w ten sposób. Inaczej jest oceniane moralnie i prawnie zachowanie agresywne (walka) podejmowana w obronie wolności, życia, własności, a inaczej, gdy celem sprawcy jest pozbawienie innej osoby tych wartości. Idąc dalej tym śladem wyróżniła zatem agresję prospołeczną i aspołeczną. Agresja prospołeczna służąca interesom jednostki lub społeczeństwa jest usankcjonowana i zinstytucjonalizowana, np. w postaci policji, wojska. Z kolei agresja aspołeczna, skierowana przeciwko osobom lub społeczeństwu, polega na naruszeniu norm prawnych i zasad współżycia między ludźmi. Może występować w postaci jawnych, fizycznych lub werbalnych działań skierowanych przeciwko wybranym osobom, ale także może być formą manipulacji innymi i w ukrytej postaci prowadzić do szkód i cierpień natury psychicznej. Natomiast z agresją spontaniczną mamy do czynienia wtedy, gdy samo wykonanie takiego czynu sprawia jednostce przyjemność i zadowolenie. Jest to agresja nie spowodowana zewnętrznie, ale uwarunkowana osobowościowo. Określa się ją jako "agresję z nudy", stanowi wyuczony sposób dostarczania sobie stymulacji i przyjemności . Wyodrębnienie agresji spontanicznej może budzić wątpliwości, ponieważ jest ona pod pewnymi względami podobna do agresji instrumentalnej. W jednym i drugim przypadku mamy do czynienia z uczeniem się zachowań agresywnych i wykorzystywaniem ich do zaspokojenia własnych potrzeb. Różnica polega na tym, że tzw. agresja spontaniczna dostarcza jednostce przyjemności, zadowolenia. Jest celem samym w sobie. Natomiast agresja instrumentalna jest narzędziem stosowanym ze względu na jej skuteczność w osiąganiu celów. Źródła agresji Siła agresji, częstotliwość występowania, rodzaj przejawianych zachowań agresywnych zależą od zadatków wrodzonych, własnej aktywności, wpływów środowiska i wychowania. W każdym przypadku agresji można by wyróżnić kilka czynników: czynnik wrodzony – prawie u wszystkich ludzi jednakowy. Należy go uwzględnić w wychowaniu dostosowując działania do wrodzonych możliwości dziecka; czynnik aktywnościowy – bardziej aktywne dziecko wcześniej i częściej będzie narażone na przypadkowe konflikty i związane z nimi frustracje. Będzie więc częściej nagradzane i karane, zatem szanse wyuczenia się agresywnych, ale również nieagresywnych sposobów zachowania będą większe. Wychowując, można się starać stymulować aktywność dziecka lub hamować nadmierną aktywność; czynnik frustracyjny – zależy od środowiska i postaw rodzicielskich; czynnik naśladowczy – zależy głównie od środowiska. Można go modyfikować przez wychowanie, dostarczając odpowiednich wzorów do naśladowania lub wpływając na środowisko dziecka, zwłaszcza domowe; czynnik instrumentalny – w szczególnie dużym stopniu zależy od pozostałych czynników oraz od wpływów wychowawczych. Wszystkie wymienione czynniki są bardzo ze sobą powiązane. Jeżeli dziecko jest częściej niż jego rówieśnicy agresywne, przyczyna została uwarunkowana czynnikiem pierwszym, drugim lub trzecim, bądź wszystkimi trzema. Zawsze jednak wiąże się z czynnikiem czwartym (naśladowczym) i piątym (instrumentalnym). Analizując przyczyny zachowań dewiacyjnych, wśród nich także agresywnych, wyróżnia się dwie podstawowe ich grupy: czynniki biologiczne – do tej grupy zalicza się przede wszystkim czynniki genetyczne czyli zestaw genów przekazywanych przez rodziców w momencie poczęcia dziecka oraz czynniki paragenetyczne, które działają w okresie rozwoju zarodka i płodu (choroby w czasie ciąży, sposób odżywiania, palenie papierosów, spożywanie alkoholu itp.). Oba rodzaje czynników ujmuje się łącznie określając jako konstytucjonalne. Innego typu grupę czynników biologicznych stanowią anomalie endokrynologiczne. Poziom wydzielania hormonów przez gruczoły nadnercza, tarczycy, trzustkę, wpływa na równowagę organizmu, a tym samym na zachowanie (np. nadmiar testosteronu podnosi poziom agresji, insulina powoduje nadmierną pobudliwość lub depresję). czynniki środowiskowe – do tej grupy zalicza się rodzinę, grupę rówieśniczą i szkołę .Środowiskowe uwarunkowania agresywności wg D. Wójcik mogą wynikać z: zaburzonych kontaktów uczuciowych między rodzicami a dziećmi, wykazywania przez rodziców nadmiernej tolerancji wobec zachowań agresywnych ich dzieci, przejawiania agresywnych zachowań rodziców w stosunku do siebie, dzieci, innych ludzi, aprobowania agresywnych wzorów zachowania. Warunki środowiskowe sprzyjające powstawaniu zachowań agresywnych przedstawiła L. Kirwil. Są to: "zimny", odrzucający dziecko w niemowlęctwie opiekun (rodzice, zwłaszcza matka), zaniedbywanie zabiegów pielęgnacyjnych wokół dziecka, częste frustracje doświadczane przez dziecko w niemowlęctwie lub w wieku poniemowlęcym, częste okazje do manifestowania reakcji gniewu, wiele okazji do obserwowania agresji u innych (np. u rodziców), częste doświadczanie przez dziecko sukcesu w wyniku zachowania agresywnego, często pozytywne oceny zachowania agresywnego w najbliższym otoczeniu jednostki, usprawiedliwianie agresji, przeświadczenie, że agresja jest zachowaniem typowo męskim (typowym elementem roli mężczyzny). Zajmując się problemem przyczyn agresji nie sposób pominąć uwarunkowań zachowań agresywnych przedstawionych przez J. Surzykiewicz. Wyróżnia trzy źródła powyższych zachowań: socjalizacyjno-kulturowe, należą do nich: poziom uwyraźniania w kulturze, sztuce, nauce, edukacji, prawie wartości osobowych, takich jak życie ludzkie, godność i szacunek, współpraca, lojalność, sprawiedliwość, równość; poziom urzeczywistniania tych wartości w codziennych relacjach interpersonalnych na wszystkich poziomach życia społecznego i przez wszystkie grupy społeczne; poziom przestrzegania norm chroniących te wartości, wyrażający się brakiem przyzwolenia na zachowanie nacechowane agresją i przemocą; jakość i siła więzi emocjonalnych pomiędzy członkami danych społeczności np. rodziny, szkoły, grup rówieśniczych itp.; jakość systemu edukacyjnego w aspekcie osiągania efektów osobowościowego rozwoju młodego pokolenia; społeczna aprobata dla agresji fizycznej i werbalnej w rozwiązywaniu ważnych problemów i konfliktów; ilość i jakość wzorców zachowań nacechowanych agresją prezentowanych w środkach masowego przekazu oraz przez osoby będące przedstawicielami władzy, jako autorytety; wychowawcze, należą do nich: niski poziom przygotowania kompetencyjnego rodziców i wychowawców do pełnienia swoich ról; stosowanie przez rodziców i wychowawców w relacjach interpersonalnych różnych form agresji; niska jakość i siła więzi emocjonalnej pomiędzy dziećmi, rodzicami, nauczycielami i wychowawcami; metody wychowawcze pozwalające na system karania oparty na agresji fizycznej, werbalnej i psychicznej; niskie standardy i kompetencje moralne wychowawców i rodziców; zaburzona struktura rodziny; osobowościowe, należą do nich: niezaspokojenie takich potrzeb, jak: potrzeba bezpieczeństwa, miłości, szacunku; wysoki poziom lęku; umiejętność radzenia sobie w sytuacjach trudnych, konfliktowych, stresogennych; niski poziom poczucia sensu życia; zaburzona hierarchia wartości, odznaczająca się przedmiotowym, instrumentalnym traktowaniem osób, a upodmiotowionym – rzeczy, zdarzeń; niska samokontrola wewnętrzna, szczególnie w zakresie regulacji emocji. Uważa się , że siła, częstotliwość występowania i rodzaj manifestowania zachowań zależą od zadatków wrodzonych, aktywności własnej, wpływów środowiska i od wychowania. Wyróżnia się następujące czynniki agresji: wrodzony (determinuje agresję patologiczną), aktywnościowy (dzieci bardziej aktywne częściej są narażone na frustrację), frustracyjny (zależy od środowiska i postaw rodziców), naśladowczy (zależy od środowiska i można go modyfikować przez wychowanie), instrumentalny (zależy od pozostałych czynników i jest najbardziej podatny na wpływy wychowawcze). Niezwykle istotnym czynnikiem wpływającym na powstawanie zachowań agresywnych jest pokazywanie przemocy w telewizji, która stanowi model zachowania się, szczególnie dla dzieci. Te, które oglądają filmy pełne brutalności i przemocy, przejawiają większą agresję od tych dzieci, które takich filmów nie oglądają. Niestety już w wielu bajkach więcej jest agresji niż miłości, a ciągłe obcowanie dziecka z biciem i zabijaniem, które prezentowane są w telewizji, powoduje znieczulenie na ludzkie cierpienie. Zarówno dzieci, jak i młodzież, oglądając obrazy pełne agresji przyjmują do wiadomości, że świat opiera się na gwałcie i przemocy, a najszlachetniejsze cele osiągane są przy użyciu siły czy podstępu. Częste przyglądanie się brutalnym scenom pokazywanym na ekranie uodparnia nawet najbardziej wrażliwych na drugiego człowieka. Pod wpływem częstego oglądania przemocy w telewizji widzowie nie tylko nabierają przekonania o jej normalności, ale też reagują na nią obojętnie i obojętnieją wobec sytuacji przemocy także w życiu codziennym, nie mając poczucia winy przy własnych agresywnych zachowaniach. Telewizja przejęła funkcje wychowawcze i socjalizacyjne. Wobec dzieci odgrywa rolę niańki, natomiast młodzieży dostarcza wzorców postępowania, rozbudza konsumpcyjne apetyty, popularyzuje modę na bycie twardym, bezwzględnym i silnym, chociaż niekoniecznie inteligentnym. Brutalne kreskówki zadomowiły się już na dobre niemal we wszystkich stacjach telewizyjnych i pokazywane są dzieciom prawie jedna po drugiej. Nagromadzona w tych filmach przemoc i zło uświadamiają, jak wielkim zagrożeniem dla psychiki dziecka są takie sceny. One nie uczą, że za złe zachowanie trzeba przeprosić, że słabszym trzeba pomagać. Nie promują pozytywnych wzorów zachowania. Szklany ekran nie powinien zastępować dziecku kontaktu z rodzicami i być jedyną formą spędzania czasu wolnego. Istnieją przecież spacery, wycieczki, wspólna zabawa, czyli to, co najbardziej sprzyja dziecku, co rozwija jego wyobraźnię, wrażliwość na sztukę, muzykę, ludzką krzywdę. Rodzice kochają swoje dzieci i życzą im jak najlepiej, zatem wychowują je najlepiej, jak potrafią. Należy jednak zadać sobie pytanie: Co robić, żeby potrafili jeszcze lepiej?. Opracowała mgr Anna MroczkaBibliografia Aronson E., Człowiek istota społeczna, Zysk i S-ka. Poznań 1997Bańka W., Wybrane zagadnienia z psychologii społecznej, Novum. Płock 1999Baran A., Dziecko a przemoc w mediach. "Wychowawca" 2003, nr 3Danilewska J., Agresja u dzieci – szkoła porozumienia, WSiP. Warszawa 2002Doroszewicz K., Szkice z psychologii społecznej. Praca zbiorowa pod redakcją E. Stanisławiak, WSiP. Warszawa 1996Garstka T., Jak zapobiegać agresji uczniów wobec nauczycieli i jak się przed nią bronić? "Poradnik Wychowawcy" 2003, nr 13Grochulska J., Agresja u dzieci, WSiP. Warszawa 1993Kirwil L., O koncepcji rozwoju agresywności H. J. Kornadta. "Przegląd Pedagogiczny" 1984, t. XXVII, nr 2Milerski B., Śliwerski D., Pedagogika Leksykon, PWN. Warszawa 2000Pospiszyl I., Razem przeciw przemocy, Żak. Warszawa 1999Rożnowska A., Lęk i agresja w szkole, PAP. Słupsk 2001Sillamy N., Słownik psychologii, Katowice 1994Skorny Z., Agresja wśród małych dzieci – jak sobie z tym radzić. Internetowy Magazyn Publikacji dla Nauczycieli 2002Surzykiewicz J., Agresja i przemoc w szkole, CMPPP. Warszawa 2000Tyszke Z., Encyklopedia Pedagogiczna. Praca zbiorowa pod redakcją W. Pomykało, Fundacja Innowacje. Warszawa 1993Tyszkowa M., Zachowanie się dzieci szkolnych w sytuacjach trudnych. Warszawa 1986Wójcik D., Środowisko rodzinne a poziom agresywności młodzieży przestępczej i nieprzestępczej, PWN. Warszawa 1977Zajączkowski K., Profilaktyka zachowań dewiacyjnych dzieci i młodzieży. Toruń 1997Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych: X Zarejestruj się lub zaloguj, aby mieć pełny dostępdo serwisu edukacyjnego. zmiany@ największy w Polsce katalog szkół- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> (w zakładce "Nauka"). Publikacje nauczycieli Logowanie i rejestracja Czy wiesz, że... Rodzaje szkół Kontakt Wiadomości Reklama Dodaj szkołę Nauka test na poczucie humoru. wszystkie jego TESTy ». FUNportal.PL - śmieszne filmiki, humor, wypadki. moja SONDA.pl - darmowa sonda na bloga. Magazyn GSM - telefony komórkowe, specyfikacja. maniaKalnie - telefony komórkowe, testy. agresja - Test 4free.PL - bezpłatne za darmo komponent na stronę www dla Webmastera.

Nie musisz już wychodzić z domu, aby określić stopień prawdopodobieństwa zaburzeń ze spektrum depresji. Wystarczy wypełnić specjalnie przygotowany test. Sprawdź, czy masz depresję. Przekonaj się, że warto. Zbiór testów na depresję online! Odpowiedz1 Masz depresję o średnim stopniu nasilenia Odpowiedz Masz depresję o dużym stopniu nasilenia Masz depresję, która przeszkadza Ci czasami. Udaj się do psychologaO no, zarąbisty pomysł, może oni sprawią że będzie jeszcze większą? Co jak co – nienawidzę psychologów Odpowiedz Nie masz depresji Twój wynik wskazuje na to, że ta choroba Ci nie zagraża! Odpowiedz Masz ciężką depresję Masz ciężką, uciążliwą depresję, z którą trzeba udać się do specjalisty. Odpowiedz Masz depresję okresową Odpowiedz Masz depresję o dużym stopniu nasilenia…. …. Odpowiedz masz depresje o malym stopniu nasilenia – taa napewno Odpowiedz Masz delikatną depresję Y tak jagby prawie ciągle klikałam pozytywne odpowiedzi więc tak jagby każdy który zrobił ten test ma depresję Odpowiedz Masz depresję okresową No może prawda Odpowiedz

ns5m.

8n8j5u9yv0.pages.dev/19

8n8j5u9yv0.pages.dev/12

8n8j5u9yv0.pages.dev/45

8n8j5u9yv0.pages.dev/48

8n8j5u9yv0.pages.dev/57

8n8j5u9yv0.pages.dev/83

8n8j5u9yv0.pages.dev/22

8n8j5u9yv0.pages.dev/41

test na poziom agresji